Θολό το τοπίο, εν όψει και νέων μεταβολών από την πλατφόρμα εντός του 2024
Tην ώρα που οι βραχυχρόνιες μισθώσεις επέστρεψαν δυναμικά σε σχέση με την πανδημία, καθώς οι διανυκτερεύσεις σε ιδιωτικές καταχωρήσεις δωματίων στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά περίπου 50% το 2022 σε σχέση με το 2021, η εξίσωση για ένα ισότιμο φορολογικό πλαίσιο που θέλει να επιβάλει η πολιτεία, σε μια απόπειρα να κρατήσει ευχαριστημένους όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, αποδεικνύεται δύσκολη.
Οι μισθώσεις στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης αποτελούν το 21,5% των συνολικών διανυκτερεύσεων των επισκεπτών, στην Ελλάδα, με μεγάλη συνεισφορά και στο ΑΕΠ σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας για την συνεισφορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην ελληνική οικονομία, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και παρουσίασε πρόσφατα ο καθηγητής του ΟΠΑ Γιώργος Δουκίδης σε συνέδριο για την ακίνητη περιουσία.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι μισθώσεις στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης αποτελούν το 21,5% των συνολικών διανυκτερεύσεων των επισκεπτών, στην Ελλάδα, με μεγάλη συνεισφορά και στο ΑΕΠ. Μάλιστα το 2022 συνεισέφερε σε ποσοστό 1,65% που αντιστοιχεί σε 3,44 δισ. ευρώ, υποστηρίζοντας 54.000 θέσεις εργασίας. Τα παραπάνω στοιχεία, δε, αποτελούν την άμεση επίδραση στην οικονομία, με την έμμεση επίδραση στο ΑΕΠ να κυμαίνεται μεταξύ 7,58-8,12 δισ. ευρώ, δηλαδή περί 3,64-3,90% ΑΕΠ. Παράλληλα, παίζουν πλέον σημαντικό ρόλο στις τουριστικές υπηρεσίες σημειώνοντας το 2022 για οκτώ συνεχόμενους μήνες διανυκτερεύσεις (μηνιαία) άνω του 1 εκατομμυρίου.
Όλα αυτά συμβαίνουν όταν, ήδη, έχει δημοσιευθεί μια πρώτη δέσμη μέτρων και με τον κυρίαρχο παίκτη στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, την Air BnB να έχει προχωρήσει σε σημαντικές μεταβολές στη διαδικασία μέσα στο 2023, αλλά και να ετοιμάζει ακόμα περισσότερες μέσα στο 2024.
Εξάλλου, σύμφωνα με όσα είχαν δηλώσει στελέχη της πλατφόρμας, αναμένονται νέες ρυθμίσεις για την πλατφόρμα και μέσω Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις αρχές της νέας χρονιάς.
Διαχωρισμός
Αυτό που είναι σαφές πλέον είναι ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να δηλώνουν στο Μητρώο Ακινήτων το σπίτι που θα βάλουν σε Airbnb και να το διαχωρίσουν ανάλογα με το αν κάνουν αυτή τη δουλειά για κάποιες ημέρες ή μήνες το χρόνο ή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, οι ιδιοκτήτες ακινήτων (φυσικά πρόσωπα), οι οποίοι διαθέτουν περισσότερα από τρία ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση, θα πρέπει να δημιουργήσουν εταιρεία, δηλαδή θα να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με το νέο πλαίσιο, επεκτείνεται στις βραχυχρόνιες μισθώσεις το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, που είναι 0,5 % επί των εσόδων, υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το τέλος παρεπιδημούντων εισπράττεται μέσω ειδικής πλατφόρμας, από όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων. Καταργείται, δε, ο φόρος διαμονής ο οποίος επιβάλλεται σήμερα σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και αντικαθίσταται από το «τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση» το οποίο θα επιβαρύνει επιπλέον και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με 1,5 ευρώ την ημέρα. Συγκεκριμένα, για τα καταλύματα 1-2 αστέρων, η αύξηση θα είναι κατά 0,50 ευρώ και από το 1 ευρώ θα αυξηθεί στα 1,50 ευρώ ανά διανυκτέρευση, ενώ για τα καταλύματα 3 αστέρων ο φόρος αυξάνεται κατά 1,50 ευρώ και θα διαμορφωθεί στα 3 ευρώ.
• Στα 4 αστέρων ο φόρος αυξάνεται κατά 3 ευρώ και από τα 4 ευρώ θα αυξηθεί στα 7 ευρώ ανά διανυκτέρευση, ενώ στα 5 αστέρων, η αύξηση θα αγγίξει τα 4 ευρώ και από τα 6 ευρώ σήμερα θα ανέλθει στα 10 ευρώ.
• Στα ενοικιαζόμενα δωμάτια, η αύξηση θα είναι κατά 0,50 ευρώ και από το 1 ευρώ θα ανέβει στα 1,50 ευρώ.
Τέλος, για πρώτη φορά επιβάλλεται φόρος σε τουριστικές κατοικίες και στα Airbnb, που έως σήμερα δεν είχαν φόρο διαμονής. Ειδικότερα, θα είναι 10 ευρώ τη μέρα για τις τουριστικές κατοικίες και τα 1,50 ευρώ για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. To τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση επιβάλλεται σε όλες τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, δηλαδή και στις περιπτώσεις που ο εκμισθωτής διαθέτει ένα ή δύο ακίνητα.
H θέση των ιδιοκτητών
Διπλωματική είναι η θέση των ιδιοκτητών ακινήτων που ενοικιάζουν μέσω βραχυχρόνιας ρύθμισης, της Stama Greece: «Η Βραχυχρόνια Μίσθωση έχει αναγνωριστεί de facto από τους ταξιδιώτες ως τουριστικό προϊόν και πρωταγωνιστεί στον τομέα της φιλοξενίας της χώρας μας με αύξηση περισσότερο από 30% κάθε χρόνο. Συμμετέχει με 3.4 δις στο ΑΕΠ και συνεισφέρει (μόνο το 2022) με 600 εκατομμύρια στα κρατικά έσοδα, ενώ μέσω αυτής εκατομμύρια επισκεπτών έρχονται στη χώρα μας. Όλοι πλέον αντιλαμβάνονται και παραδέχονται ότι δεν είναι περαστική αλλά ήρθε για να μείνει. Η φιλοσοφία “live like local” δεν είναι απλά ένα ακόμα slogan αλλά βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή της στους επισκέπτες μας και διασφαλίζει ένα θετικό αποτέλεσμα για τους ταξιδιώτες, τους ιδιοκτήτες κατοικιών και τις τοπικές οικονομίες».
«Πλέον οι εταιρείες διαχείρισης εξισώνονται σε υποχρεώσεις με τα υπόλοιπα μέρη της φιλοξενίας. Επιπλέον η υπογραφή του ανανεωμένου μνημονίου μεταξύ ΑΑΔΕ και των OTAs εξασφαλίζει επαυξημένη διαφάνεια στον τομέα μας και ομαλή λειτουργία στις δραστηριότητές μας. Είμαστε χαρούμενοι για την υιοθέτηση των θέσεών μας με τη δημιουργία ειδικού ΚΑΔ για τον κλάδο μας. Είναι κάτι που πιστεύουμε ότι θα συμβάλει ακόμη περισσότερο στην επιτυχημένη συνεργασία μας με τις φορολογικές αρχές ενώ μέσω του φόρου διαμονής θα συμβάλουμε ακόμη περισσότερο στη στήριξη των τοπικών κοινωνιών και της πράσινης ανάπτυξης. Ο χρόνος και μόνο αυτός θα δείξει εάν η επιβολή του ΦΠΑ θα αποδώσει περισσότερα και θα συνεισφέρει σε μια βιώσιμη ανάπτυξη για τις εταιρείες διαχείρισης ακινήτων» τονίζεται από τον σύνδεσμο.
Φορείς: Αδύναμη η ρύθμιση – Την ξεπέρασαν οι εξελίξεις
Πάντως, στον απόηχο της επιβολής των μέτρων για τη βραχυχρόνια μίσθωση οι φορείς του τουρισμού, κυρίως από την πλευρά των ξενοδόχων, δεν μοιάζουν ευχαριστημένοι. Ως “πολύ αδύναμη” χαρακτήρισε τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Αλέξανδρος Βασιλικός.
Ο ίδιος τόνισε χαρακτηριστικά: ” Δεν μπορώ να μην μεταφέρω την απογοήτευση του κλάδου για την πολύ αδύναμη νομοθετική πρωτοβουλία για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Παντού σε όλο τον κόσμο επιβεβαιώνεται αυτό που ζούμε και στην Ελλάδα. Κατακόρυφη αύξηση των ενοικίων και δημιουργία προβλημάτων στέγασης για τις οικογένειες, για τους νέους, για τους φοιτητές, για κρίσιμες ειδικότητες για την καθημερινή λειτουργία πολλών κοινωνιών και προορισμών, όπως γιατροί, νοσηλευτές, εκπαιδευτικοί, στελέχη της αστυνομίας και του λιμενικού. Οι θέσεις του ΞΕΕ παραμένουν σταθερές και αναλλοίωτες εδώ και μια δεκαετία. Η διεθνής τάση είναι ξεκάθαρη: κυβερνήσεις, δήμοι, τοπικές κοινωνίες, δικαστική εξουσία ρυθμίζουν με αυστηρό τρόπο τη βραχυχρόνια μίσθωση με απόλυτη προτεραιότητα στην τοπική κοινωνία.
Εξάλλου, «ξεπερασμένες από τις εξελίξεις» χαρακτήρισε και ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, ΠΟΞ, Γιάννης Χατζής τις πρόσφατες ρυθμίσεις για τη βραχυχρόνιες μισθώσεις: «Κρίνουμε ότι δυστυχώς έχουν ξεπεραστεί από τις διεθνείς εξελίξεις. Στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα και με τη στεγαστική κρίση να έχει λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, κρίνεται αναγκαίο να υπάρξει χρονικός ή ακόμα και γεωγραφικός περιορισμός, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, όπως συμβαίνει και σε άλλες τουριστικές περιοχές της Ευρώπης. Σε αυτό, αποφασιστικό ρόλο θα πρέπει να αναλάβουν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Απώτερος στόχος όλων θα πρέπει να είναι η ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη με όρους βιωσιμότητας, η οποία δεν θα αποβαίνει σε βάρος των τοπικών κοινωνιών και των νόμιμων τουριστικών καταλυμάτων. Στο πλαίσιο αυτό δεν θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα που επιβαρύνουν δυσανάλογα το ελληνικό τουριστικό προϊόν και που μειώνουν περαιτέρω την ανταγωνιστικότητά του. Αναμένουμε, λοιπόν, με τη δημοσιοποίηση του σχεδίου νόμου, να πραγματοποιηθεί, έστω με καθυστέρηση, ουσιαστική διαβούλευση για τα δύο αυτά θέματα, που είναι μείζονος σημασίας για τον ξενοδοχειακό κλάδο και κατ’ επέκταση συνολικά για την εθνική οικονομία».
Σύμφωνα.δε, με τον κ. Μανώλη Τσακαλάκη, πρώην Γεν. Γραμματέα της ΠΟΞ «σε θετική κατεύθυνση οι ρυθμίσεις, όμως θα πρέπει να ληφθούν πιο δυναμικές πρωτοβουλίες, καθώς πλέον ό,τι κάνουμε εμείς ως ξενοδόχοι, το κάνουν και εκείνοι. Είναι απαραίτητο να έχουν όλα τα πιστοποιητικά και να πληρώνουν όλους τους φόρους».
Airbnb: Aλλαγές επί αλλαγών το 2024
Την ίδια στιγμή, η Air Bnb ετοιμάζει για το 2024, όπως αναφέρουν τα στελέχη της, τις περισσότερες αλλαγές που έχουν γίνει ποτέ, ξεκινώντας σταδιακά από τους τελευταίους μήνες του 2023, εισάγοντας μια νέα υπηρεσία, την Guest Favorites.
Πιο συγκεκριμένα, η εταιρεία ανακοίνωσε την αναβάθμιση υπηρεσιών της που αφορούν τις κριτικές, επιδιώκοντας να αναδεικνύει σπίτια με σχεδόν άριστες κριτικές μέσα από τη νέα κατηγορία «Guest Favorites».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Airbnb, Brian Chesky, αποκάλυψε ότι η εταιρία κατέγραψε 113,2 εκατ. διανυκτερεύσεις και εμπειρίες κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους, παρουσιάζοντας αύξηση 14% έναντι της προηγούμενης χρονιάς, ενώ πρόσθεσε ότι το 23% των νεών επισκεπτών της προτιμούν σπίτια με χαμηλές κριτικές.
Η εταιρεία, εξάλλου, προχώρησε και στην ανανέωση του συστήματος αξιολόγησης ώστε να επιτρέπει στους ταξιδιώτες να ταξινομούν τις κριτικές και εισήγαγε ένα νέο εύρος εργαλείων για τους ιδιοκτήτες ώστε να κοινοποιούν περισσότερες λεπτομέρειες για τις καταχωρήσεις τους. Τα νέα εργαλεία περιλαμβάνουν φωτογραφικές ξεναγήσεις με βάση της τεχνητή νοημοσύνη, με οργάνωση των εικόνων ανά δωμάτιο, ώστε να βοηθούν στην κατανόηση των χώρων του σπιτιού. Η εταιρία σκοπεύει να ανακοινώσει περαιτέρω βελτιώσεις στην εξυπηρέτηση πελατών το ερχόμενο καλοκαίρι.
Υπενθυμίζεται, βέβαια, ότι η πλατφόρμα προχώρησε, ήδη, από την τρέχουσα χρονιά σε πιο εκτεταμένο σύνολο βελτιώσεων, ξεκινώντας με την εισαγωγή των Airbnb Δωματίων (Airbnb Rooms), μια νέα προσέγγιση στην Airbnb.
Είχε προηγηθεί πριν ελάχιστους μήνες, η συνεργασία της Air BnB με την fintech εταιρεία ψηφιακών πληρωμών από τη Σουηδία, την Klarna.