Τα 53 SOS των νέων φορολογικών δηλώσεων

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί περί τις 28.000 δηλώσεις. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων εξέδωσε έναν αναλυτικό οδηγό ερωτήσεων – απαντήσεων για τη συμπλήρωση του βασικού εντύπου Ε1 και Ε2, με τον οποίο δίνονται απαντήσεις τόσο σε απλά ζητήματα πληροφοριακών στοιχείων όσο και σε ουσιώδη που μπορούν να ανατρέψουν το αποτέλεσμα της δήλωσης από πιστωτικό σε χρεωστικό. Ακολουθούν οι ερωτήσεις και οι ισάριθμες απαντήσεις:

1. Κατά την επιβεβαίωση των σταθερών στοιχείων της δήλωσης εμφανίζεται στο πάνω μέρος της οθόνης το μήνυμα: “Αποκλεισμός αναδυόμενου παραθύρου. Το αναδυόμενο παράθυρο έχει αποκλειστεί. Για να δείτε αυτό το αναδυόμενο παράθυρο ή περαιτέρω επιλογές κάντε κλικ εδώ ” (Pop-up blocked. To see this pop-up or additional options click here ). Τι πρέπει να κάνω;

Κάντε κλικ και επιλέξτε: Να επιτρέπονται τα αναδυόμενα παράθυρα από αυτήν την τοποθεσία πάντοτε… (Always Allow Pop-ups from This Site…). Εμφανίζεται παράθυρο που ρωτάει:

Θέλετε να επιτρέπονται τα αναδυόμενα παράθυρα από την τοποθεσία ‘www…’; (Would you like to allow pop-ups from ‘www …’?) Επιλέξτε ΝΑΙ (YES). Επιλέξτε Επανάληψη (Retry).

2.  Συμπληρώνοντας τη δήλωση Ε1 μου εμφανίζονται ερωτηματικά (???) σε διάφορα πεδία. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το πιθανότερο είναι ότι χρησιμοποιείτε λογιστικό πρόγραμμα το οποίο δεν είναι συμβατό με τις προδιαγραφές των προγραμμάτων της ΑΑΔΕ.

3. Πώς μπορώ να υποβάλω τη φορολογική μου δήλωση;

Οι δηλώσεις υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά. Εξαιρούνται οι δηλώσεις των αποβιωσάντων και των ανηλίκων τέκνων με υποχρέωση υποβολής Ε3, οι οποίες υποβάλλονται σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Όσοι φορολογούμενοι δεν διαθέτουν κωδικούς πρόσβασης πρέπει να εγγραφούν ηλεκτρονικά στις υπηρεσίες πιστοποίησης του myAADE. Εναλλακτικά, η δήλωση φορολογούμενου που δεν διαθέτει κωδικούς πρόσβασης, μπορεί να υποβληθεί ηλεκτρονικά από εξουσιοδοτημένο λογιστή.

Στην περίπτωση αυτή, η εξουσιοδότηση προς τον φοροτεχνικό – λογιστή – λογιστικό γραφείο αφορά στη διαχείριση των εντύπων Ε1, Ε2 και Ε3 και πραγματοποιείται διαδικτυακά στην εφαρμογή διαχείρισης εξουσιοδοτήσεων του λογαριασμού του φορολογούμενου, μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE.

4. Πώς μπορώ να υποβάλω τη φορολογική δήλωση πελάτη μου, που δεν είναι χρήστης της υπηρεσίας myAADE, όταν μου εμφανίζει μήνυμα “ο φορολογούμενος έχει δεσμευτεί από άλλον λογιστή”;

Η δήλωση οριστικοποιείται από τον ίδιο λογιστή-φοροτεχνικό που την έχει αρχικά διαχειριστεί.

5. Πώς γίνεται επιβεβαίωση όταν ο γάμος δεν έχει δηλωθεί και στον πίνακα επιβεβαίωσης δεν εμφανίζεται η Σύζυγος/ΜΣΣ;

Κατά την είσοδό σας στον πίνακα της επιβεβαίωσης, εάν δεν εμφανίζονται τα στοιχεία της Συζύγου/ΜΣΣ, πρέπει να ενημερώσετε το Μητρώο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. για την έγγαμη σχέση. Στη συνέχεια, θα πληκτρολογήσετε τον Α.Φ.Μ. της Συζύγου/ΜΣΣ και τα υπόλοιπα στοιχεία που απαιτούνται και θα προχωρήσετε στην επιβεβαίωση.

6. Είναι υποχρεωτική η κοινή υποβολή δήλωσης για τα Μέρη Συμφώνου Συμβίωσης;

Τα Μέρη Συμφώνου Συμβίωσης (ΜΣΣ) δύνανται να υποβάλλουν κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος εφόσον έχουν ενημερώσει το Τμήμα – Γραφείο Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.. Στην περίπτωση αυτή έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με τους έγγαμους.

7. Έχω χωρίσει, πώς θα διαγράψω τη Σύζυγο/ΜΣΣ στον πίνακα της επιβεβαίωσης;

Πριν την επιβεβαίωση των στοιχείων της δήλωσής σας πρέπει να ενημερώσετε το Μητρώο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. για τη διακοπή της έγγαμης σχέσης. Στη συνέχεια, θα διαγράψετε τον Α.Φ.Μ. της Συζύγου/ΜΣΣ και αυτόματα θα ακυρωθούν τα στοιχεία της. Τέλος, επιλέγετε “Επιβεβαίωση”.

8. Έχω χωρίσει, πώς θα διαγράψω τον Υπόχρεο Σύζυγο στον πίνακα της επιβεβαίωσης;

Πριν την επιβεβαίωση των στοιχείων της δήλωσής σας πρέπει να ενημερώσετε το Μητρώο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. για τη διακοπή της έγγαμης σχέσης. Στη συνέχεια, θα διαγράψετε τον Α.Φ.Μ. σας από το πεδίο της “ΣΥΖΥΓΟΥ” και θα τον πληκτρολογήσετε στο πεδίο “ΥΠΟΧΡΕΟΣ”. Τέλος, επιλέγετε “Επιβεβαίωση”.

9. Είμαι σε κατάσταση πτώχευσης. Θα υποβάλω κοινή δήλωση με τον/τη σύζυγό μου;

Στην περίπτωση αυτή δεν υποβάλλεται κοινή δήλωση.

Η δήλωση που αφορά στην πτωχευτική περιουσία υποβάλλεται χειρόγραφα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. από τον σύνδικο πτώχευσης.

Η δήλωση για τα λοιπά εισοδήματα υποβάλλεται ηλεκτρονικά από τον ίδιο τον φορολογούμενο.

10. Θέλω να υποβάλω δήλωση και ο/η σύζυγος έχει αποβιώσει πριν την υποβολή της δήλωσης. Τι να κάνω;

Δηλώνεται ο θάνατος στο Τμήμα – Γραφείο Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. και υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις. Ο/η εν ζωή σύζυγος υποβάλει τη δήλωση ηλεκτρονικά, ενώ για τον/την αποβιώσαντα/σα σύζυγο η δήλωση υποβάλλεται από τους κληρονόμους στην αρμόδια Δ.Ο.Υ..

Για την ηλεκτρονική δήλωση του/της εν ζωή συζύγου στη διαδικασία επιβεβαίωσης ισχύει ό,τι έχει αναφερθεί στις περιπτώσεις του χωρισμού.

11. Είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του ΑΜΚΑ κατά την επιβεβαίωση των στοιχείων;

Για την επιβεβαίωση των στοιχείων σας θα πρέπει να συμπληρώσετε τον ΑΜΚΑ σας. Σε περίπτωση που δεν σας έχει χορηγηθεί ΑΜΚΑ, θα επιλέξετε έναν από τους λόγους της μη απόκτησης.

12. Είμαι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής και εμφανίζεται λανθασμένα η φορολογική μου κατοικία. Πώς θα την διορθώσω;

Μπορείτε να επιλέξετε την ορθή χώρα φορολογικής κατοικίας σας από τη λίστα που εμφανίζεται. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να ενημερώσετε και το τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης.

13. Είμαι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής και δεν έχω ορίσει φορολογικό εκπρόσωπο. Μπορώ να υποβάλω τη δήλωσή μου;

Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής που έχουν επικαιροποιήσει τα στοιχεία τους στο Μητρώο & Επικοινωνία της ψηφιακής πύλης myAADE, μπορούν να υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματός τους, ακόμη και στην περίπτωση που δεν διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα και δεν έχουν ορίσει φορολογικό εκπρόσωπο.

14. Είναι υποχρεωτική η επικαιροποίηση των στοιχείων επικοινωνίας μου για την υποβολή της δήλωσης;

Τα στοιχεία του φορολογούμενου απαιτείται να είναι επικαιροποιημένα, καθόσον χρησιμοποιούνται και ως στοιχεία επικοινωνίας από τη Φορολογική Διοίκηση. Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης με χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας για την επιβεβαίωση στοιχείων, υποχρεωτικά θα πρέπει ο υπόχρεος και η σύζυγος να έχουν ήδη επικαιροποιήσει τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο myAADE/Μητρώο & Επικοινωνία. Εάν δεν τα έχετε επικαιροποιήσει, μέσω συνδέσμου θα οδηγείστε στο myAADE για τη συμπλήρωση των στοιχείων επικοινωνίας.

Επισημαίνεται η ανάγκη να συμπληρώνετε ορθά την ηλεκτρονική διεύθυνση (e- mail) σας, καθώς αυτή χρησιμοποιείται για την κοινοποίηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 5 ΚΦΔ. Η κοινοποίηση που έχει πραγματοποιηθεί στη συγκεκριμένη διεύθυνση θεωρείται ότι έχει συντελεστεί νόμιμα με αποτέλεσμα να επιφέρει όλες τις συνέπειες που προβλέπονται από τον νόμο για τον φορολογούμενο.

15. Ασκώ επιχειρηματική δραστηριότητα και στη χρήση 2022 έχω εισόδημα και από μισθωτή εργασία. Μπορώ να φορολογηθώ σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. στ’ παρ. 2 άρθρου 12 του ΚΦΕ;

Θα υποβάλλετε ηλεκτρονικά την αρχική δήλωσή σας δηλώνοντας τα εισοδήματά σας ως έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα και στη συνέχεια θα υποβάλλετε τροποποιητική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Κατόπιν ελέγχου όλων των προϋποθέσεων που ορίζει ο νόμος, θα καθοριστεί ο τρόπος φορολόγησης των εισοδημάτων σας.

16. Έχω βεβαίωση/απόφαση από τον ασφαλιστικό φορέα με την οποία συνταξιοδοτήθηκα λόγω αναπηρίας 80% και άνω. Δικαιούμαι την έκπτωση των 200 ευρώ;

Όχι, γιατί δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία (περ. α’ παρ. 1 άρθρου 17 ΚΦΕ).

17.Δεν συμφωνώ με τα στοιχεία που είναι προ-συμπληρωμένα στους κωδικούς των εισοδημάτων. Τι πρέπει να κάνω;

Η προ-συμπλήρωση έγινε με βάση τα αρχεία της Υπηρεσίας μας που προέκυψαν από την επεξεργασία των ηλεκτρονικά υποβληθεισών βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων ή αμοιβών από εργοδότες και φορείς, βάσει των Α.1101/2019, Α.1099/2019 και Α.1006/2023, όπως ισχύουν.

Επικοινωνήστε με τον εργοδότη ή φορέα και σε περίπτωση λανθασμένης υποβολής, θα πρέπει ο εργοδότης ή φορέας να υποβάλλει ηλεκτρονικά εκ νέου το αρχείο με τα σωστά στοιχεία βεβαίωσης. Σε περίπτωση που ο εργοδότης υποβάλλει εκ νέου αρχείο βεβαιώσεων θα προ-συμπληρωθούν τα νέα στοιχεία.

18. Ποιες εισφορές σε ασφαλιστικούς φορείς συμπληρώνω;

Εφόσον είστε μισθωτός ή συνταξιούχος, στους κωδικούς αυτούς συμπληρώνονται ποσά που αφορούν σε ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από τους ίδιους τους μισθωτούς ή συνταξιούχους σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης εξαιτίας εξαγοράς χρόνου ασφάλισης, όπως χρόνου στρατιωτικής θητείας, και οι οποίες μειώνουν το εισόδημα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις. Συμπληρώνονται ομοίως οι εισφορές ΝΑΤ, όπως και τα ποσά που καταβάλλονται από τους ίδιους τους μισθωτούς υπέρ ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης (ΤΕΑ), κατά το μέρος που αφορούν τη μισθωτή τους εργασία (ΠΟΛ.1227/2018 εγκύκλιος).

Επιπλέον, στις περιπτώσεις που λαμβάνεται αμοιβή διαχείρισης από εταίρους πολυπρόσωπης Ι.Κ.Ε. που είναι και διαχειριστές, καθώς και από διαχειριστές και εταίρους μονοπρόσωπης ΙΚΕ, και δεδομένου ότι με τον ν. 4670/2020 (άρθρο 35) από την 1.1.2020 άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των διαχειριστών των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών (ΙΚΕ) καθώς και του μοναδικού εταίρου μονοπρόσωπης ΙΚΕ. Συγκεκριμένα, τα εν λόγω πρόσωπα κατατάσσονται πλέον με ελεύθερη επιλογή τους υποχρεωτικά σε μία από τις έξι ορισμένες ασφαλιστικές κατηγορίες, χωρίς να γίνεται διάκριση μεταξύ του μέρους των ασφαλιστικών εισφορών που αφορά στη συμμετοχή τους στο κεφάλαιο της εταιρείας ή στην αμοιβή που λαμβάνουν ως διαχειριστές η οποία θεωρείται εισόδημα από μισθωτή εργασία. Οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές μερίζονται από τον ίδιο τον φορολογούμενο αναλογικά και στις δύο κατηγορίες του εισοδήματός του (μέρισμα και μισθωτή εργασία) και στους κωδικούς 351 – 352 συμπληρώνεται μόνο το μέρος των ασφαλιστικών εισφορών που αναλογεί στο εισόδημα από μισθωτή εργασία (αμοιβή διαχείρισης) (ΠΟΛ.1113/2015 εγκύκλιος).

Στην περίπτωση που δε διανέμεται μέρισμα από την ΙΚΕ και λαμβάνεται μόνο αμοιβή διαχείρισης εντός του φορολογικού έτους, εκπίπτει όλο το ποσό των εισφορών από την αμοιβή διοίκησης. Στους ίδιους κωδικούς αναγράφονται ομοίως και οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές από διαχειριστές μονοπρόσωπης ή πολυπρόσωπης Ι.Κ.Ε. που δεν έχουν εταιρική ιδιότητα.

Στους ίδιους κωδικούς αναγράφετε τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλατε ως ασκούμενος δικηγόρος από την εγγραφή σας στον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο και την υπαγωγή σας υποχρεωτικά στην ασφάλιση των Τομέων Υγείας Δικηγόρων του Κλάδου Υγείας του πρώην ΕΤΑΑ και ήδη e-ΕΦΚΑ, εφόσον δεν υπάγεστε στην υποχρεωτική ασφάλιση άλλου ασφαλιστικού οργανισμού για παροχές ασθένειας, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθ. 48 του ν. 3996/2011, καθώς το εισόδημα που αποκτούν οι ασκούμενοι δικηγόροι θεωρείται ότι προκύπτει από εργασιακή σχέση κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 12 ΚΦΕ (ΠΟΛ.1047/2015).

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν συμπληρώνονται τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών που παρακρατούνται και αποδίδονται από τον εργοδότη-ασφαλιστικό φορέα για μισθωτούς- συνταξιούχους και που αναγράφονται στις αντίστοιχες βεβαιώσεις αποδοχών.

19.  Έχω εισπράξει βάσει δικαστικής απόφασης εισοδήματα που αφορούν προηγούμενα έτη και τόκους. Πώς θα τα δηλώσω;

Τα εισοδήματα των προηγούμενων ετών θα δηλωθούν με τροποποιητική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στα έτη που αφορούν. Οι τόκοι θα δηλωθούν στο έτος που εισπράχθηκαν στους αντίστοιχους κωδικούς του πίνακα 4Δ1.

20. Έχω εισπράξει αναδρομικά συντάξεων. Πώς θα τα δηλώσω;

Α Από το φορολογικό έτος 2015 και εφεξής οι δηλώσεις αναδρομικών υποβάλλονται ηλεκτρονικά επιλέγοντας το αντίστοιχο έτος υποβολής δήλωσης, π.χ. για το φορολογικό έτος 2017 θα επιλέξετε ως έτος υποβολής δήλωσης το έτος 2018. Στην συνέχεια επιλέγετε Τροποποιητική δήλωση και Δήλωση Αναδρομικών Ε1. Αφού εμφανιστούν οι κωδικοί συμπληρωμένοι με τα νέα ποσά υποβάλετε οριστικά την δήλωση (εμπρόθεσμα μέχρι 31/12/2023).

Τα αναδρομικά των προηγούμενων ετών, θα δηλωθούν με τροποποιητική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στα έτη που αφορούν.

21. Έχω χειρόγραφη βεβαίωση αποδοχών για αναδρομικά ποσά μισθών αλλά δεν εμφανίζεται η επιλογή για υποβολή Δήλωσης Αναδρομικών Ε1. Πώς θα υποβάλλω τη δήλωση αναδρομικών;

Η επιλογή είναι ενεργή για όσους φορολογούμενους υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση για αναδρομικές αποδοχές από το φορολογικό έτος 2015 κι εφεξής. Σε διαφορετική περίπτωση υποβάλλεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ..

22. Μπορώ στη δήλωση για αναδρομικά να τροποποιήσω κωδικούς που δεν σχετίζονται με τις αναδρομικές αποδοχές;

Στη δήλωση αναδρομικών τα ποσά προ-συμπληρώνονται στους αντίστοιχους κωδικούς και δεν υπάρχει η δυνατότητα να συμπληρώσετε ή να τροποποιήσετε κάποιον άλλο κωδικό. Εάν επιθυμείτε να τροποποιήσετε άλλα στοιχεία της δήλωσής σας πρέπει να υποβάλλετε ξεχωριστή τροποποιητική φορολογική δήλωση.

23. Πώς θα δηλώσω το εισόδημα και τον φόρο αλλοδαπής προέλευσης;

Στους κωδικούς εισοδήματος αλλοδαπής προέλευσης του Ε1, ανοίγει υποπίνακας όπου επιλέγετε τη χώρα στην οποία αποκτήθηκε το εισόδημα και πεδίο στο οποίο συμπληρώνετε το αντίστοιχο ποσό. Αν το εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης αφορά σε διαφορετικές χώρες, τότε θα κάνετε διαφορετική εγγραφή για την κάθε χώρα. Για τη συμπλήρωση του φόρου αλλοδαπής, επίσης ανοίγει υποπίνακας προκειμένου να επιλέξετε την προέλευση και πεδίο για να καταχωρήσετε το φόρο. Όσον αφορά την προέλευση υπάρχουν δύο (2) επιλογές:

– Χώρα με Σ.Α.Δ.Φ. που προβλέπεται μέθοδος πίστωσης. Σε αυτή την περίπτωση συμπληρώνεται ο φόρος από τις χώρες που ορίζονται στο παράρτημα της Ε.2147/2019.

– Λοιπές περιπτώσεις, συμπληρώνεται ο φόρος από τις υπόλοιπες χώρες

24. Στον πίνακα Βεβαιώσεων Αποδοχών αναγράφονται ποσά που αφορούν σε τόκους. Πώς θα τα δηλώσω;

Τα ποσά που αφορούν σε τόκους (εκτός τόκων που αφορούν σε τραπεζικές καταθέσεις) θα τα δηλώσετε στους αντίστοιχους κωδικούς του πίνακα 4Δ1 αθροιστικά με τους τόκους από τραπεζικές καταθέσεις που αναφέρονται στον υποπίνακα του αντίστοιχου κωδικού.

25. Στον πίνακα Βεβαιώσεων Αποδοχών αναγράφονται ποσά που αφορούν σε δικαιώματα. Πώς θα τα δηλώσω;

Θα τα δηλώσετε στους αντίστοιχους κωδικούς του πίνακα 4Δ1. Στα δικαιώματα περιλαμβάνονται και τα δικαιώματα από εκμίσθωση του δικαιώματος εκμετάλλευσης περιπτέρου (ΠΟΛ.1229/2015).

Επισημαίνεται ότι αν εισπράττονται δικαιώματα που αφορούν σε επιχειρηματική δραστηριότητα, π.χ. επαγγελματίες συγγραφείς, καλλιτέχνες κ.λπ., αυτά αποτελούν έσοδο, δηλώνονται στο Ε3 και φορολογούνται, μετά την αφαίρεση των εκπιπτόμενων δαπανών, ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

26. Πώς θα συμπληρώσω στον πίνακα 5.1 την ιδιοκατοίκηση;

Επιλέγοντας το πλαίσιο της διεύθυνσης των κατοικιών, ανοίγει υποπίνακας στον οποίο δίνεται η δυνατότητα επιλογής εμφάνισης είτε της περσινής εικόνας δήλωσης ακινήτων, είτε της εικόνας του Ε9.

Για τους μήνες Ιανουάριο έως και Μάιο 2022, για τους φορολογούμενους που έχουν επικαιροποιήσει μέσω της δήλωσης μεταβολής κατοικίας για την αίτηση του PowerPass τα στοιχεία της κύριας κατοικίας ή/και της δευτερεύουσας κατοικίας που αποτελεί μισθωμένη κατοικία εξαρτώμενων τέκνων της οικογένειας που σπουδάζουν στο εσωτερικό, τα στοιχεία αυτά προσυμπληρώνονται, χωρίς δυνατότητα μεταβολής από το φορολογούμενο με εξαίρεση τους μήνες ιδιοκατοίκησης.

Για τους υπόλοιπους μήνες του έτους, εάν υπάρχει μεταβολή της κύριας ή/και της δευτερεύουσας κατοικίας, συμπληρώνεται αντιστοίχως ο σχετικός πίνακας από το φορολογούμενο, όπως συμπληρώνεται για το σύνολο του έτους και από τους λοιπούς φορολογούμενους που δεν επικαιροποίησαν τα στοιχεία της κύριας ή/και της δευτερεύουσας κατοικίας τους.

Δηλώνετε όποια ακίνητα ιδιοκατοικείτε, τα χαρακτηρίζετε ανάλογα (κύρια – 1η δευτερεύουσα – 2η δευτερεύουσα – λοιπές – αυτοτελείς βοηθητικοί χώροι), τα καταχωρείτε και τέλος επιλέγετε “Μεταφορά στη Δήλωση”. Για την περίπτωση βοηθητικών χώρων που δεν βρίσκονται στην ίδια οικοδομή με την κύρια ή τις δευτερεύουσες κατοικίες, η επιφάνεια και η διεύθυνση τους συμπληρώνονται στα αντίστοιχα πεδία της κύριας ή των δευτερευουσών κατοικιών. Επιπρόσθετα για την δήλωση χρήσης αυτοτελών βοηθητικών χώρων χωρίς στοιχεία κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας, η επιφάνεια συμπληρώνεται στο πεδίο των βοηθητικών χώρων και στην χρήση επιλέγεται αυτοτελείς βοηθητικοί χώροι.

Στην περίπτωση που δεν εμφανίζονται τα ακίνητα που θέλετε να δηλώσετε θα επιλέξετε εισαγωγή νέου ακινήτου και θα καταχωρήσετε όλα τα στοιχεία του ακινήτου.

Δείτε τις ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ που υπάρχουν στον υποπίνακα της ιδιοκατοίκησης.

27. Έχω αλλάξει κύρια κατοικία μέσα στο 2022, πώς το δηλώνω;

Θα επιλέξετε το πλαίσιο της διεύθυνσης της κύριας κατοικίας για να εισάγετε και τα στοιχεία της άλλης κατοικίας, θα τη χαρακτηρίσετε, θα την καταχωρήσετε και θα επιλέξετε “Μεταφορά στη Δήλωση”. Τέλος, θα επιλέξετε την τελευταία κύρια κατοικία και ξανά “Μεταφορά στη Δήλωση”. Τα στοιχεία της τελευταίας κύριας κατοικίας θα εμφανισθούν στον πίνακα 5.1α, ενώ το ποσό της αντικειμενικής δαπάνης της άλλης κύριας κατοικίας, θα μεταφερθεί στον κωδικό 707 για τον υπόχρεο και 708 για τη σύζυγο. Χρειάζεται προσοχή στα μηνύματα που εμφανίζονται κατά την εισαγωγή των στοιχείων των ακινήτων.

28. Επιλέγοντας το πλαίσιο στον πίνακα 5.1 ιδιοκατοίκησης εμφανίζονται π.χ. 2 ακίνητα, εκ των οποίων το ένα έχει πωληθεί. Πώς θα το διαγράψω;

Στον πίνακα όπου εμφανίζονται τα ακίνητα, είτε βάσει της εικόνας Ε9 είτε βάσει της περσινής δήλωσης, υπάρχει σε κάθε εγγραφή πεδίο διαγραφής. Διαγράφετε το ακίνητο που δεν έχετε πλέον στην κατοχή σας και επιλέγετε “Μεταφορά στη Δήλωση”.

29. Πώς μπορώ να τροποποιήσω τα στοιχεία ενός ακινήτου;

Εφόσον δεν συμφωνείτε με τα στοιχεία των ακινήτων, όπως αυτά εμφανίζονται, θα πρέπει να τα διαγράψετε και να τα εισάγετε ως νέα ακίνητα με τα σωστά στοιχεία. Οι αλλαγές αυτές αφορούν αποκλειστικά στη συμπλήρωση της δήλωσης Ε1 και δεν επηρεάζουν την περιουσιακή σας εικόνα.

30. Ποιος είναι ο Αριθμός Παροχής Ρεύματος;

Θα τον αναζητήσετε στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος που σας αποστέλλονται από τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας ή πάνω στον μετρητή κατανάλωσης. Θα αναγράψετε τα εννέα πρώτα ψηφία χωρίς κενά.

31. Το ακίνητο μου δεν ηλεκτροδοτείται μετά από αίτηση διακοπής που είχα καταθέσει στον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας και επομένως δεν έχω αριθμό παροχής. Τι πρέπει να συμπληρώσω στον αντίστοιχο κωδικό;

Η διακοπή δεν συνεπάγεται κατάργηση του αριθμού παροχής. Ο αριθμός παροχής, είναι ένας μοναδικός αριθμός ο οποίος αναγράφεται στον μετρητή κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος (ρολόι) και χαρακτηρίζει τη σύνδεση του συγκεκριμένου ακινήτου με το δίκτυο παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Εναλλακτικά, μπορείτε να τον αναζητήσετε σε παλαιότερους λογαριασμούς που σας έχουν αποσταλεί.

32. Το ακίνητο μου δεν έχει ηλεκτροδοτηθεί και δεν υπάρχει μετρητής κατανάλωσης. Τι θα συμπληρώσω στον αντίστοιχο κωδικό;

Η συμπλήρωση του αριθμού παροχής για όλα τα ακίνητα είναι υποχρεωτική. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει μετρητής θα συμπληρώσετε τον εννιαψήφιο αριθμό 999999999.

33. Είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του ταχυδρομικού κωδικού για τις κατοικίες του Πίνακα 5.1;

Η συμπλήρωση του ταχυδρομικού κώδικα (Τ.Κ.) είναι υποχρεωτική για τα ακίνητα τα οποία δηλώνονται στον Πίνακα αυτό.

34. Πώς θα συμπληρώσω τη δήλωσή μου όταν είμαι φιλοξενούμενος;

Σε περίπτωση φιλοξενίας, συμπληρώστε στον υποπίνακα του κωδικού 801 τον Α.Φ.Μ. του προσώπου που σας φιλοξενεί, τα τ.μ. της οικίας και τους μήνες φιλοξενίας. Εάν το πρόσωπο που σας φιλοξενεί έχει ήδη υποβάλλει φορολογική δήλωση και δεν έχει δηλώσει τη φιλοξενία, θα πρέπει να προηγηθεί η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης για να σας συμπεριλάβει στους φιλοξενούμενους.

35. Πώς θα συμπληρώσω στη δήλωσή μου ότι φιλοξενώ φυσικά πρόσωπα υπόχρεα σε δήλωση;

Στον κωδικό 007-008 ανοίγει υποπίνακας στον οποίο συμπληρώνετε τον Α.Φ.Μ. του προσώπου που φιλοξενείτε, τα τ.μ. της οικίας σας και τους μήνες που τον φιλοξενήσατε.

36. Έχω εξαρτώμενο μέλος το οποίο δηλώνω στον πίνακα 8 της δήλωσης, ενώ υπάρχει και η υποχρέωση υποβολής φορολογικής δήλωσης από το μέλος. Θα πρέπει να συμπληρώσω τα στοιχεία του εξαρτώμενου μέλους στον υποπίνακα του κωδικού 007-008 για τη φιλοξενία;

Εφόσον το εξαρτώμενο μέλος συνοικεί μαζί σας και δηλώνεται στον πίνακα 8 δεν είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του κωδικού 007-008.

37. Στον υποπίνακα των κωδικών 007-008 εμφανίζονται τα στοιχεία του τέκνου μου, το οποίο φιλοξενώ. Θα πρέπει να κάνω αποδοχή της φιλοξενίας;

Δεν είναι υποχρεωτική η αποδοχή της φιλοξενίας εφόσον το τέκνο σας είναι εξαρτώμενο και δηλώνεται στον πίνακα 8 της δήλωσής σας.

38. Πώς θα συμπληρώσω τη δήλωσή μου όταν διαμένω σε σκηνή ή είμαι άστεγος;

Σε περίπτωση φορολογούμενου σκηνίτη ή άστεγου στον υποπίνακα του κωδικού 801 επιλέξτε την αντίστοιχη κατηγορία.

39. Πώς θα συμπληρώσω τη δήλωσή μου όταν διαμένω με τον/την σύζυγό μου έχοντας επιλέξει την υποβολή χωριστής δήλωσης και το ακίνητο που ιδιοκατοικούμε ανήκει στον/στην σύζυγό μου;

Σε περίπτωση φορολογουμένου που έχει επιλέξει την υποβολή χωριστής δήλωσης με τον/την σύζυγο και το ακίνητο ανήκει (ιδιόκτητο ή δωρεάν παραχωρούμενο ή μισθωμένο) στον άλλο σύζυγο, στον υποπίνακα του κωδικού 801 θα επιλέξει τη συνοίκηση με σύζυγο και στο πεδίο Α.Φ.Μ. θα συμπληρώσει τον Α.Φ.Μ. του συζύγου που ανήκει το ακίνητο. Ο/Η σύζυγος στον οποίο ανήκει το ακίνητο δεν θα δηλώσει στον κωδικό 007 ότι φιλοξενεί τον/την σύζυγο.

40. Πώς δηλώνεται η δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. από γονέα σε παιδί και αντίστροφα;

– Αυτός που το παραχωρεί, το δηλώνει μόνο στο Ε2 σαν δωρεάν παραχώρηση.

– Αυτός που το κατοικεί, το δηλώνει στον πίνακα 5.1α επιλέγοντας τον κωδικό 203 (δωρεάν παραχωρημένη κατοικία) και συμπληρώνει υποχρεωτικά τον Α.Φ.Μ. του παραχωρητή.

41. Οι γονείς μου μένουν σε ιδιόκτητο διαμέρισμα του 1ου ορόφου μιας πολυκατοικίας. Στην κατοχή τους έχουν ένα δεύτερο διαμέρισμα στον 3ο όροφο στο οποίο διαμένω. Πώς θα δηλώσω τη διαμονή μου στη φορολογική δήλωσή μου;

Γενικά η δωρεάν παραχώρηση μιας κύριας κατοικίας επιφάνειας μέχρι 200 τ.μ. γίνεται από γονείς σε παιδιά και αντίστροφα, προς ανιόντες (παππούδες, γιαγιάδες κ.λπ.) και προς κατιόντες (παιδιά, εγγόνια κ.λπ.) εξ αίματος και εξ αγχιστείας.

Στην περίπτωσή σας δεν διαμένετε στο ίδιο σπίτι με τους γονείς σας, ώστε να είστε φιλοξενούμενός τους, αλλά σας έχει δοθεί ένα ξεχωριστό σπίτι να κατοικείτε. Επομένως, πρέπει να συμπληρώσετε τον πίνακα 5.1α επιλέγοντας τον κωδικό 203, συμπληρώνοντας υποχρεωτικά τον Α.Φ.Μ. του γονέα, ενώ οι γονείς σας στο Ε2 που υποβάλλουν αναγράφουν το ακίνητο ως δωρεάν παραχωρημένο σε εσάς.

42. Έχω στην κατοχή μου ηλεκτροκίνητο Ε.Ι.Χ.. Πώς το δηλώνω;

Για το συγκεκριμένο τύπο αυτοκινήτων δεν απαιτείται η συμπλήρωση του πεδίου των κυβικών εκατοστών. Αντίθετα, στον Πίνακα των οχημάτων, πρέπει υποχρεωτικά να δηλωθεί στην αντίστοιχη στήλη μία από τις 2 επιλογές (ΛΤΠΦ μέχρι ή άνω των 50.000 ευρώ).

43. Πώς δηλώνει εταίρος-διαχειριστής-διευθύνων σύμβουλος τα αυτοκίνητα που τον βαρύνουν;

Στις περιπτώσεις εταιρειών ομόρρυθμων ή ετερόρρυθμων ή περιορισμένης ευθύνης ή ιδιωτικών κεφαλαιουχικών εταιρειών ή ανώνυμων ή αστικών καθώς και κοινωνιών και κοινοπραξιών που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, οι οποίες έχουν στην κυριότητά τους ή στην κατοχή τους Ε.Ι.Χ. η αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί στους εταίρους, διαχειριστές, διευθύνοντες συμβούλους κ.λπ. δεν μπορεί να είναι ανώτερη από τη μεγαλύτερη αντικειμενική δαπάνη που προκύπτει από αυτοκίνητο της εταιρείας. Η αντικειμενική δαπάνη που αναλογεί από αυτοκίνητο εταιρείας συμπληρώνεται στο όνομα του φορολογούμενου που τον βαρύνει.

44.  Για σκάφος που είναι σε ακινησία υπολογίζεται ετήσια τεκμαρτή δαπάνη;

Δεν υπολογίζεται ετήσια τεκμαρτή δαπάνη σε σκάφος σε ακινησία, αρκεί να υπάρχει βεβαίωση από την αρμόδια Λιμενική αρχή που να προκύπτει επ’ ακριβώς το χρονικό διάστημα της ακινησίας μέσα στο έτος.

Στην ηλεκτρονική υποβολή, θα πρέπει να συμπληρώσετε όλα τα στοιχεία του σκάφους και θα επιλέξετε από τη στήλη “Λόγος μη εφαρμογής αντικειμενικής δαπάνης” την ακινησία, ενώ θα συμπληρώσετε και τον αριθμό πρωτοκόλλου της βεβαίωσης ακινησίας της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής.

45. Πώς θα συμπληρώσω τον πίνακα της ιδιοκατοίκησης όταν έχω μισθωμένη κύρια κατοικία;

Στον πίνακα 5.1. επιλέγοντας το πλαίσιο της διεύθυνσης της κύριας κατοικίας, θα καταχωρήσετε τα στοιχεία της κατοικίας, θα τη χαρακτηρίσετε και θα επιλέξετε “Μεταφορά στη Δήλωση”.

ΠΡΟΣΟΧΗ: θα πρέπει να επιλέξετε στον κωδικό 203 την ένδειξη “Μισθωμένη”.

Στη συνέχεια θα συμπληρώσετε και τον πίνακα 6.10.

46. Πώς συμπληρώνω τον πίνακα 6.10 (ενοίκιο κύριας κατοικίας) όταν υπάρχουν περισσότεροι από τρεις εκμισθωτές;

Στον υποπίνακα του κωδικού 801 συμπληρώνετε τους Α.Φ.Μ. των εκμισθωτών και το ποσό ενοικίου που αντιστοιχεί στον καθένα. Εάν οι εκμισθωτές είναι περισσότεροι από τρεις, στις δυο πρώτες σειρές συμπληρώνονται οι δυο εκμισθωτές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ιδιοκτησίας και τα ποσά ενοικίου που τους κατεβλήθησαν και στην επόμενη σειρά στον κωδικό 815 το ποσό που κατεβλήθη μέσα στο 2022 συνολικά στους υπόλοιπους εκμισθωτές, χωρίς να εμφανίζονται το ονοματεπώνυμο και ο Α.Φ.Μ. τους.

47. Πώς θα συμπληρώσω τον πίνακα της ιδιοκατοίκησης όταν έχω μισθωμένη δευτερεύουσα κατοικία;

Στον πίνακα 5.1. επιλέγοντας το πλαίσιο της διεύθυνσης δευτερεύουσας κατοικίας, θα καταχωρήσετε τα στοιχεία της κατοικίας, θα τη χαρακτηρίσετε και θα επιλέξετε “Μεταφορά στη Δήλωση”.

ΠΡΟΣΟΧΗ : θα πρέπει να επιλέξετε στον κωδικό 207 ή 209 την ένδειξη “μισθωμένη”.

Στον πίνακα 6.12 στον κωδικό 417 θα συμπληρώσετε τον Α.Φ.Μ. του εκμισθωτή και στους κωδικούς 419-420 το ενοίκιο της δευτερεύουσας ή της εξοχικής κατοικίας.

48. Είναι υποχρεωτική η συμπλήρωση του Αριθμού Δήλωσης Μίσθωσης για κατοικία που ενοικιάζω (κύρια κατοικία, δευτερεύουσα, για τέκνα που σπουδάζουν);

Στον ΠΙΝΑΚΑ 6, στις στήλες των πινάκων των περιπτώσεων 10, 11 και 12 με τίτλο “Αριθμός Δήλωσης Μίσθωσης”, πρέπει να συμπληρώνεται ο αριθμός της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας της αντίστοιχης σύμβασης μίσθωσης.

49. Πού θα συμπληρώσω το ενοίκιο που καταβάλλω για ακίνητο που ανήκει σε Ιερή Μονή του Αγίου Όρους;

Ο μισθωτής αναγράφει τα μισθώματα που καταβάλλει σε Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, εφόσον αφορούν σε μίσθωση επαγγελματικής στέγης, στους κωδικούς 421-422 αντίστοιχα.

50. Οι κωδικοί με τα ποσά των δαπανών 049-050 προσυμπληρώνονται;

Οι συγκεκριμένοι κωδικοί δεν προσυμπληρώνονται. Στους κωδικούς αυτούς μεταφέρονται τα ποσά όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί ανά κατηγορία δαπανών από τον ίδιο τον φορολογούμενο στον εσωτερικό υποπίνακα. H ΑΑΔΕ αναρτά την ηλεκτρονική πληροφόρηση που έχει στη διάθεσή της με βάση τα δεδομένα των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών και οι φορολογούμενοι, έχοντας οι ίδιοι το βάρος της απόδειξης, αναγράφουν τα ποσά αυτά που πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις ανά κατηγορία δαπανών. Δαπάνες οι οποίες έχουν μεν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, αλλά δεν περιλαμβάνονται στην αναρτώμενη πληροφόρηση, συμπεριλαμβάνονται εφόσον πληρούν τις ίδιες προϋποθέσεις και αποδεικνύονται από τον φορολογούμενο με κάθε πρόσφορο μέσο.

Στον εσωτερικό πίνακα των κωδικών 049-050, εμφανίζονται επιπλέον οι καταβολές φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2022 καθώς και οι καταβολές σε δόσεις δανείων, εφόσον υπάρχουν. Στα αντίστοιχα πεδία, πρέπει να συμπληρωθούν οι καταβολές σε δόσεις δανείων, η πληρωμή ενοικίων καθώς και η καταβολή ποσού διατροφής εφόσον υπάρχουν και έχουν πραγματοποιηθεί με τα οριζόμενα μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής εντός του 2022.

51. Θέλω να δηλώσω εξαρτώμενα τέκνα. Ποιον πίνακα συμπληρώνω;

Θα πρέπει να συμπληρώσετε τον πίνακα 8.1 με τα στοιχεία των εξαρτώμενων τέκνων που σας βαρύνουν και αυτόματα θα συμπληρωθεί στον ίδιο πίνακα ο αριθμός των τέκνων σας. Συμπληρώστε υποχρεωτικά τον ΑΜΚΑ για όλα τα εξαρτώμενα τέκνα και επιπλέον τον Α.Φ.Μ. για τα ενήλικα τέκνα καθώς και για τα ανήλικα που τους έχει αποδοθεί Α.Φ.Μ. κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης. Έχουν προστεθεί δύο (2) νέα πεδία, “Επώνυμο” και “Α.Δ.Τ.”, η συμπλήρωση του Επωνύμου είναι υποχρεωτική και του Α.Δ.Τ. εφόσον έχει εκδοθεί.

Τα πεδία “Μη κοινό τέκνο” και “Α.Φ.Μ. έτερου γονέα” συμπληρώνονται από τον Υπόχρεο ή/και την Σύζυγο/ΜΣΣ για τα εξαρτώμενα τέκνα τα οποία προέρχονται από προηγούμενη σχέση.

Σε περίπτωση κοινής δήλωσης ο κωδικός 003 ενημερώνεται με τον αριθμό των κοινών τέκνων του Υπόχρεου και της Συζύγου/ΜΣΣ, καθώς και των μη κοινών τέκνων του Υπόχρεου. Ο κωδικός 033 ενημερώνεται με τον αριθμό των τέκνων του Υπόχρεου που έχουν επιλεγεί ως μη κοινά και ο κωδικός 004 ενημερώνεται με τον αριθμό των μη κοινών τέκνων της Συζύγου/ΜΣΣ.

Σε περίπτωση δήλωσης που υποβάλλεται μόνο από Υπόχρεο (χωριστή δήλωση συζύγων, δήλωση άγαμου/διαζευγμένου κ.λπ.), ο Υπόχρεος δεν συμπληρώνει το πεδίο της νέας στήλης “Μη κοινό τέκνο” και όλα τα τέκνα του Υπόχρεου ενημερώνουν τον κωδικό 003. Για την εφαρμογή της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 16 ΚΦΕ, λαμβάνονται υπόψη για τον Υπόχρεο ο κωδ. 003 (κοινά τέκνα και μη κοινά τέκνα Υπόχρεου) και για τη Σύζυγο/ΜΣΣ αθροιστικά οι κωδ. 004 (μη κοινά τέκνα Συζύγου/ΜΣΣ) και 003 (κοινά τέκνα και μη κοινά τέκνα Υπόχρεου) αφαιρούμενου του πλήθους των τέκνων του κωδ. 033 (μη κοινά τέκνα Υπόχρεου).

52. Το τέκνο μου συμπλήρωσε τα 18 έτη και είναι εξαρτώμενο μέλος στη δήλωσή μου. Πρέπει να αποκτήσει δικό του Α.Φ.Μ.;

Τα ενήλικα τέκνα θα πρέπει να διαθέτουν προσωπικό Α.Φ.Μ. προκειμένου να τα συμπεριλάβετε ως εξαρτώμενα μέλη στη δήλωσή σας.

53. Το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης της φορολογικής δήλωσής μου είναι πιστωτικό. Πώς δηλώνω τον τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο θα μου πιστωθεί το ποσό της επιστροφής;

Κατά την υποβολή της δήλωσης αν προκύπτει πιστωτικό αποτέλεσμα και δεν υπάρχει ήδη δηλωμένος τραπεζικός λογαριασμός, θα ενημερώνεστε με μήνυμα για τις ενέργειες που πρέπει να κάνετε, κατά περίπτωση:

– Αν η επιστροφή φόρου αφορά Υπόχρεο, τότε το μήνυμα που θα εμφανίζεται είναι: “Το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι πιστωτικό και για να λάβετε την επιστροφή φόρου θα πρέπει να γνωστοποιήσετε τον λογαριασμό πληρωμών σας (αριθμός ΙΒΑΝ) στη Φορολογική Διοίκηση με την υποβολή ηλεκτρονικής Υπεύθυνης Δήλωσης στην ψηφιακή πύλη myAADE (mvaade.gov.gr), στην επιλογή “Μητρώο & Επικοινωνία” και στην ενότητα “Δήλωση Λογαριασμού ΙΒΑΝ”. Σε περίπτωση κοινού Λογαριασμού, αυτός δύναται να δηλώνεται από έως δύο (2) δικαιούχους.”

– Αν η επιστροφή φόρου αφορά Σύζυγο/ΜΣΣ, τότε το μήνυμα που θα εμφανίζεται είναι: “Το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι πιστωτικό και για να λάβετε την επιστροφή φόρου θα πρέπει να γνωστοποιήσετε τον λογαριασμό πληρωμών σας (αριθμός ΙΒΑΝ) στη Φορολογική Διοίκηση με την υποβολή ηλεκτρονικής Υπεύθυνης Δήλωσης στην ψηφιακή πύλη myAADE, στην επιλογή “Μητρώο & Επικοινωνία” και στην ενότητα “Δήλωση Λογαριασμού ΙΒΑΝ” με τη χρήση των προσωπικών κωδικών σας πρόσβασης. Σε περίπτωση κοινού Λογαριασμού, αυτός δύναται να δηλώνεται από έως δύο (2) δικαιούχους.”

Πηγή: capital.gr